Salı, Ocak 20, 2009

Bahçe 2 - Selluka

Selluka (Vigna caracalla) Zülf-ü aruz
Sellukanın aslında hüzünlü bir hikayesi var.. Şimdilerde kaybolmaya yüz tutmuş eski Türk çiçeklerinden.. Özellikle İzmir ' de yetişen ama zamanla tohumdan yetiştirildiği için zor bulunan bir çiçek olmuş.Müthiş sarılıcı ve nefis bir kokusu var.Yani hem güzel hem de kokulu.Biraz mor salkımı andırıyor ilk bakışta ama farklı. Farklı olduğunu daha elinize aldığınız anda hissediyorsunuz.. Ben onu bu resimde gördüm ve aşık olduğum çiçekler listesinde bir numaraya yükseldi hemen.Fakat ne yazık ki hiçbir yerde bulamıyorsunuz.İlginç bir şekilde de insanlar onu zor elde ettiklerinden , çelik ve tohum almakta da zorlanıyorsunuz..Kimse paylaşmaya yanaşmıyor.. Normal tarzı tohumdan yetiştirmek ama ben o kadar sabırlı biri olmadığımdan İzmir Tire'den buldum köklü fidanını.. Boyuna göre 15- 20 tl ye alıp 15 tl de kargo parası verdim.. Geldiğinden beri biraz problem yaşamakla beraber, şimdilik yapraksız biçimde kışı geçiriyoruz.. Ağustos civarında açan çiçekleri tam olarak hepsini açmadan mevsimi kapattı ama daha ne olsun.. Açtığında 2-3 aylık bir bitkiydi en sonunda.. Bakalım baharda ne olacak..
Mutfakcamının önüne diktiğim ve üst balkonu sarmasını istediğim sellukam.. Bu çiçeklerin tam açmamış hali.. Zaten yaz başında alıp diktim.. Çiçek açması bile bir şans ilk sene.

Bir kaç renkte çiçeği var sadece ama en güzeli bu klasik rengi. Kokusu da büyüleyici ve hoş bir koku.
Teknik Bilgi :
Selluka, ülkemizde Akdeniz ve Ege Bölgelerinde rastlanılan, eski İzmir evlerinin vazgeçilmez sarılıcılarından, hoş kokulu bir sarmaşıktır. Tohumla üretildiği ve artık pek kimseler tohumdan üretimle uğraşmadığı için, zamanla kaybolmaya yüz tutmuş çiçekler içine girmiştir.




Familya: LeguminosaeAlt familya: Papilionaceae, FabaceaeSinonim: Phaseolus caracalla



Türkçe İsmi: Selluka, Zülf-ü aruz

Yabancı dillerdeki isimleri: Schneckenbohne-Corkscrew Vine-Giant Snail Bean-Snail Vine

Bitki gurubu:Sarılıcı-Tırmanıcı

Menşei (Yurdu):Güney AmerikaYetiştiği Bölgeler:Tropikal ve subtropikal bölgeler

Habitat: Çok yıllık, çok hızlı büyüyen, odunsu köklü.

Yaprak Yapısı: Üç adet yaprakçıktan oluşan bileşik yaprak yapısına sahitir, yaprak sapı uzundur, yaprakçıkların alt tarafı oval ve uca doğru sivri 5-13 cm büyüklüğünde yapraklara sahiptir.

Çiçekleri: Sap üzerinde çok sayıda çiçekler-krem,lila,pempe renklerinde ve spiral(kulak) formundadır.
Kullanım Alanı: Sarılıcı ve tırmanıcı olarak pergolalar, kameriyeler, balkonlar ve separatörlerde kullanılır.Teraslar ve kış bahçeleri için hoş kokulu süs bitkisidir. Kelebekleri cezbedici yapısı vardır.
Toprak yapısı: Tohumlar torfa ekilir. Ekim yapılmadan önce torf, 0.5 lt suya 1 tatlı kaşığı oranında oksijenli su ile hazırlanan solüsyonla sulanır. Kum-Perlit-vemikulit ilaveli geçirgen bir toprakta kullanılabilir.
Tohuma uygulanan işlem: Sert bir kabuğa sahip selluka tohumları, zımpara ile hafifçe, öze inmeden inceltilir. 12 saat boyunca sıcaklığı 43-45 dereceyi geçmeyen sıcak suda bekletilir. (Sıcaklığın sabit kalması sağlanmadan bekletilecektir, yani su soğuduğunda yeniden ısıtılmayacaktır.)
Ekim zamanı: Şubat sonu-Mart başı ekimler erkencilik sağlar. Doğrudan bahçeye ekilecekse Nisan sonu-Mayıs başı tercih edilir.
Ekim aralığı: Selluka tohumu doğrudan bahçeye ekilecekse her tohum çukuruna iki adet tohum konur ve dikim mesafesi 1 m aralıklı olmalıdır. Çünkü selluka geniş bir alana yayılır.Balkon yada terasta bakılacaksa geniş bir saksıya bahçe toprağı+torf karıştırılarak şaşırtılmalıdır.
Ekim derinliği: Tohum boyu kadar.
Çimlenme sıcaklığı: 25-27 C, aydınlık bir ortam, sabit nem oranı, ama asla ıslak değil.
Çimlendirme aşaması: Selluka tohumlarının ekim yapıldığı kaplara sera etkisi yapılmalıdır. Çimlendirme kabının üzerine bir gazete kağıdı onunda üzerine bir cam kapatmalıdır. Kapları sıcağa konulur.(Gazete camdan buharlaşma ile meydana gelecek damlamayı önlemek için.)Hergün cam kaldırılıp kap havalandırılmalıdır. İlk yaprak görüldüğü anda cam kaldırılmalıdır. Fazla sulanıp tohumda çürümeye yol açılmamalı ve toprak nemsiz bırakılmamalıdır.Kesilmiş pet şişelere minik delikler açılarak ta sera etkisi sağlanabilir.
Çimlenme Süresi:2-4 hafta
Ortalama bitki boyu: 2-8 metre.
Çiçeklenme zamanı: Ağustos-Eylül-Ekim
Su isteği: Toprak kurudukça, kireçsiz, kaliteli su ile. Aşırı sulama kök çürümesi yapar.
Işık ve Yer İsteği: Tam güneş yerlerden hoşlanır, yarı gölgeyi tolere eder. Bitkinin yeri ne kadar fazla güneş alırsa ve sıcak olursa; bitki o kadar fazla çiçek açar ve açan çiçeklerin renkleri o derece koyu olur.
Gübre İsteği: Mart-Nisandan Ağustosa kadar 15 günde bir kompoze sıvı gübre veya saksı harcına katılacak yavaş salınımlı bir gübre.
Çoğaltılması: Tek yıllık sürgünlerden alınan çelikle, yaprak çeliğiyle, adi daldırmayla ve tohumla.
Tohum Alma: Tohum kapsülleri iyice olgunlarştıktan sonra toplanıp, kurumaya bırakılır. Tamamen kuruduklarında kapsüllerden çıkarılır.
Kışı geçirmesi: Çevre ısısı 10-15 C aydınlık bir yerde , zaman zaman sulama, 5 C ye kadar sıcaklıklara dayanabilir.Kökler asla susuz bırakılıp kurutulmamalıdır.
Yapılmaması Gerekenler: Ekilen tohumlar kesinlikle kurcalanmamalıdır. Çimlenme sırasında toprak ıslak değil nemli tutulmalıdır. Tohumlar öze inmeden, hafifçe zımparalanmalıdır.
Hastalık ve Zararlıları: Yaprak bitleri, Beyazsinek, Kırmızı Örümcek, Mantari Hastalıklar.

özel not: Hala selluka için ara ara nerden buluruz soruları alıyorum, son güncellemelere göre  www.mineflora.com  dan bulabilirsiniz.

25 yorum:

serpil dedi ki...

Resimlere bakmaya doyamıyor insan, hayatımda gördüğüm en güzel çiçeklerden biri, özellikle son resimde kıvrımlar harika, bukle bukle büyüyor demek bu. Adını yazmam lazım unutmamak için.
Asortik bu çiçek yazıları için teşekkürler, günlerin de çiçekler gibi güzel geçsin :)

hep dedi ki...

Merhaba, bu bloğa ne zaman girsem içim açılıyor, elinize sağlık . Ezginin Günlüğü'nün (sonradan Levent Yüksel de söyledi) Selluka şarkısını dinledikten sonra merak edip fotoğraflarına bakmış ve çok ilginç bulmuştum bu çiçeği. Benim de çiçeklere özel bir ilgim var ama yazık ki yetiştirebilecek iklimde yaşamıyorum. Ne güzel yapmışsınız yetiştirmekle.

Bir de müge çiçeğini okudum böyle kolay bulunamıyormuş,çok güzel bir çiçek o da, hatta eskiden gelinler elinde müge tutarlarmış.Belki bir gün müge fotoğrafı da koyarsınız bloğa kimbilir :)
Sevgiler

funda dedi ki...

http://www.kliplerimiz.com/ezginin-gunlugu/selluka-klip-izle.html

şuraya bir tık yaparmısın asortik hanımcım :)

hindiba dedi ki...

Selluka benim de favorim. Kokusunu duymak kısmet olmadı ama fotoğraflarından hayran olduklarımdan. Bulsam yetiştirmeyi denemek isterdim. Galiba iklim itibariyle başarırdım da. Eski bahçelerle birlikte kaybolup gitmiş ne güzel çiçekler var. Hüzünleniyor insan gerçekten de. Ama yeniden canlandırmak için verilen çabaları görünce de seviniyorum. Ben bir de filbahrinin kokusunu çok severim. O da eski bahçelerin demirbaşlarındanmış.

Asortik Krep dedi ki...

Serpil, teşekkür ederim.. Çiçekler olmasa ne yapardım bilmem ..Müthiş güzel bir uğraş :)

Hep, Mügeyi de yazabilirim hem böylece bende tanımış olurum.. Neden olmasın.

Funda, teşekkürler canım.. Şarkıyı duymuştum daha önce ama yazmak aklıma gelmemişti..

Evrim, filbahri bana İstanbulu hatırlarır..Ne yazık ki bu bahçemde yok ama olabilir de belli olmaz :)

La Madame Chapeau dedi ki...

Ezginin Günlüğü grubunun Selluka şarkısını ilk dinlediğimden beri merak ederdim nasıl bir çiçek olduğunu...

İnternette rastlayamamıştım (sanki başka bilgi kaynakları yok da!)

Muhteşem bir çiçek!

Ola ki bir gün İzmir'e yerleşme planımız gerçekleşirse, benim de bir sellukam olacak...

Asortik Krep dedi ki...

Benim sellukam tohuma giderse bu sene buradan dağıtacağım..
Yalnız sıcak iklim bitkisi olduğundan iklime ve yerine dikkat ederek..Birde tohumdan yetiştirmek öyle kolay değil,biraz beceri isteyen bir iş.İsteyen kişi bu işlere biraz aşina olmalı :)
Utanmasa birde sınava sokacak diyeceksin ama o da bir canlı işte :)

ERDIL dedi ki...

Yapilan arastirmalarda 18 metreye kadar olanina rastlanmis.Her ne kadar yapraklari yaz kis yesildir densede sarabilmektedir buda onun hastalandigi diye degerlendirilmemelidir.Ilk üc seneden sonra yasami daha da garantiler.Bir iki ay yapraksiz kalmasida olagandir.
Bilgiler icin tesekkürler Krep hanim.
Saygilarla.

Asortik Krep dedi ki...

Erdil bey, aynen bahçedeki sellukamı anlatmışsınız şu an..Ben size teşekkür ederim..

erkan dedi ki...

mrblar; Siz fidesini nerden aldınız selluka'nın ??? Adana'da yetiştirmek istiyorumda bahçemde bi türlü bulamadım bari bulsaydım çoğaltıp dağıtırdım sevabına :=))hoşçakalın,,,

Asortik Krep dedi ki...

Erkan Bey, eğer bana mail atarsanız size satıcının cep telefonunu yazarım.. Şimdi buradan cebini yayınlamak haksızlık olur.
asortikkrep1@gmail.com

Zeugma dedi ki...

Benim de içim açılıyor bu bloga ne zaman girsem..
Ve Asortik Krep..Senin ellerin kesinlikle sihirli..
Böyle sağlıklı ve güzel olmazdı yoksa tüm çiçekler..
Maşallah diyeyim de nazar olmasın:)
Sevgiler...

Apartman Balıkçısı dedi ki...

Merhabalar.

Üç adet sellukayı da bir arkadaşımla beraber toprakla buluşturduk. Şimdilik mandalin bahçesinin gözden uzak bir kesiminde gelişmelerini izleyeceğiz. Bir kazaya kurban gitmesinler diyerek özellikle böyle biraz gizli bir noktayı seçtik. Ayrıca o bölgede karınca yuvaları da bulunmakta.

Eğer tohum almayı başarabilirsek ticari bir amaç gütmeden tohumları ve becerebilirsek daldırma yöntemi ile elde edeceğimiz fideleri eşlere dostlara dağıtacağız.

İzmir'in sembol çiçeğinin daha fazla yayılmasını diliyoruz.

Selluka'nın tanıtımı için izniniz olmadan bloğunuzun adresini verdim. Umarım bir sakıncası yoktur.

Selluka maceranızda size kolaylıklar diliyorum. :)

Asortik Krep dedi ki...

Apartman Balıkçısı,link için izin almaya gerek yok,çok memnun olurum.Sizden öğreneceklerimiz oldukça çok..

Pinar dedi ki...

Asortik, bu yazini tam zamaninda buldum, cok seviniyorum!:) Eimde gecen sene Izmir'den bir tanidigin gonderdigi 4 adet selluka tohumu var. Subatta ekecegim. Umarim tutar! Bir soru; "12 saat boyunca sıcaklığı 43-45 dereceyi geçmeyen sıcak suda bekletilir" demissin. Acaba suyu 45 dereceye getirip, tohumlari islattiktan sonra o kabi sarip sarmalamali mi? Yoksa cok cabuk sogumaz mi o su? Ya da ilk bastaki sicaklik yeterli mi?

Eger cimlenme basarili olursa, onu topraga (saksiya degil yani) gecirmek isterim. Burada kisin, toplamda belki 4-5 gece sicaklik 5 C'in altina inebiliyor. Riskli mi acaba? Sen kisin problem yasadin mi?

Asortik Krep dedi ki...

Pınar'cım, selluka benim gördüğüm en zor yetişen tohumlardan biri.Ben bu yüzden tohumdan cesaret edemedim ve çelik aldım. Ama oda bahçıvanımız yüzünden çürüdü.Bende şimdi elimde olan selluka tohumlarından baharda ilk defa deneyeceğim.Yalnız sana tavsiyem nasıl yazıyorsa o şekilde uygulamayı yapman,çok hassas olduğu için tohumlardan sonuç alamayabilirsin.

Bence güçlenmeden toprağa geçirme, çünkü ilk zamanlarda suyuna çok dikkat etmek gerekiyor.

Kolay gelsin. :)

Pinar dedi ki...

Eh o zaman ikimize de bol sans!:)

Adsız dedi ki...

sayın arkadaşlar ben bu çiçeğin tohumunu bulamadım elinde bulunan arkadaşlar varsa fazlasını allabilirim çok sevdim ekeçeyerim müsait riça edsem saykılarla şimdiden teşekkürler bana ualşabileçek bi adres versin arkadaşım beni burdan bulabilir:drn_duran@yahoo.com tekrar teşekkürler

Asortik Krep dedi ki...

Adsız, elimde paylaşacak kadar tohum yok, mümkünse forumlardan isteyiniz,ya da internette parayla satanlarda mevcut.
Eğer tohumları tutturabilirsem ben ücretsiz paylaşacağım ama beklemeniz gerekiyor. :)

Pinar dedi ki...

Sence bizim buralar icin islemi baslatmak icin cok mu gec kaldim? :(

Asortik Krep dedi ki...

Pınar, ben genelde başkalarının ekim zamanına göre hareket etmem. Eğer özel ilgilenebiliyorsan deneyebilirsin derim :)

Pinar dedi ki...

Bu bakis acisini sevdim!:) Tesekkurler.

sekerziyafe dedi ki...

Harika görünüyorlar henüz çiçekleri az olsa dahi...acaba fideyi nereden edindiniz ?Yardımcı olabilir misiniz ben de bahçeme ekmek istiyorum.saygılar.

Asortik Krep dedi ki...

Şekerziya,google a selluka fidanı nerede satılır diye yazarsan bir kaç numaraya ulaşabilirsin...
Bende şu an yok ne yazık ki.

Asortik Krep dedi ki...

Sellukayı satın almak için www.mineflora.com dan kargo ile isteyebilirsiniz ya da oradan satın alabilirsiniz.